اعتیاد از نگاهی دیگر؛ پویش‌شناسی روانی اعتیاد

این موضوع که پرداختن به بیمارانی که وابستگی به مواد دارند، حتی در میان درمانگران نیز محبوبیت چندانی ندارد، نکته‌ی تازه‌ای نیست. دیدگاه‌هایی مانند اینکه «اعتیاد؛ شرایطی خود‌خواسته است» و یا «درمان بیماران وابسته به مواد بسیار سخت است» و... جملات آشنایی هستند. تلاش‌های سال‌های اخیر جهت شناختن اعتیاد به عنوان یک بیماری با جنبه‌های زیستی، روانی و اجتماعی، کمک شایانی به فهم بیماران و به تبع آن تغییر نگرش داشته است. در واقع می‌توان گفت امروزه با چنین درکی در طب اعتیاد، انتقاد و خرده‌گیری به بیمار وابسته به مواد، تفاوت چندانی با انتقاد به بیماری که در اثر استرس‌های سالیان، دچار زخم معده شده است، ندارد. افرادی که در درمان افراد وابسته به مواد؛ فعال هستند، می‌دانند که اعتماد به نفس پایین، هسته‌ی مهمی را در سایکوپاتولوژی این بیماران تشکیل می‌دهد. نوع نگرش درمانگر به بیمار، در جوی اخلاقی، به عنوان فردی که به خواسته‌ی خودش و لذت‌جویی‌های زودگذر، دست به مصرف مواد زده، نقشی اساسی در نحوه‌ی رفتار با بیمار بازی می‌کند و می‌تواند ضرباتی مخرب به اعتماد به نفس پایین وی وارد آورد. در واقع این نگرش، فاصله‌ی زیادی از راهکار «به دریا ریختن معتادان!!» ندارد.